O jee, welke moest ik kiezen? Voor de januari challenge van de plaatselijke bibliotheek (Bibliotheek Zuid-Hollands Delta) moest ik kiezen uit drie boeken, die alle drie niet mijn eerste keus zouden zijn. Bij geen van de boeken werd ik nieuwsgierig of aangetrokken door de samenvattingen. Het keuzemenu bestond uit: De Leesclub van Renate Dorrestein, Birk van Jaap Robben en De IJsmaker van Ernest van der Kwast.
Een paar jaar geleden liep ik in Den Haag in een boekenwinkel De Leesclub tegen het lijf. Indertijd heb ik het boek dichtgeslagen na 10 pagina's en sindsdien stond het onaangeroerd in mijn boekenkast. Waarom ik het wegzette, wist ik niet meer. Deze januari reading challenge was een mooie gelegenheid om het boek uit de kast te halen en te gaan ervaren waarom ik het toen kocht en waarom ik het toen wegzette. Is het zo aansprekend dat je het meteen meeneemt uit een boekenwinkel? Of was het toch terecht dat het boek jarenlang ongelezen stond weg te stoffen?
Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief, maar gedurende het lezen is niet duidelijk geworden wat de naam en rol is van deze ik-persoon. Deze ik-persoon houdt gedurende het boek een monoloog ten overstaan van een onderzoeksrechter. Het lijkt erop dat de ik-persoon een van de leden van de boekenclub is, maar dit klopt niet met het aantal en ook wordt op geen moment tegen de ik-persoon gesproken. Deze ik-persoon verhandeld de gebeurtenissen die leidden tot de dood van Gideon de Wit. Het lijkt hierdoor een passage uit een verhoor. De lezer krijgt hierdoor niet mee waardoor de leden van de boekenclub bij de onderzoeksrechter zitten en wat vervolgens met de leden gebeurt.
Het eerste deel van het boek betreft bovengenoemde verhandeling; het verhoor. Dit wordt vervolgd door passages uit het dagboek van een van de leden van de leesclub en een (fictief?) interview met de auteur. Het boek wordt afgesloten met vragen voor leesclubs. Het totaal omvat 127 pagina's, waarvan de eerste 92 de verhandeling - het verhoor - bevatten.
Een lang verhaal kort
Zeven leden van een leesclub gaan op reis met hun favoriete auteur Gideon de Wit. De reis staat in het teken van de herontdekking van Moby Dick en vindt plaats in de wateren van Schotland. De karakters van de leesclubleden worden uitvergroot, waardoor enigszins de draak wordt gestoken met zowel leesclubleden als leesclubs. Zo is er iemand die een enorme voorraad The Famous Grouse meeneemt op reis, is een van de leden fervent rookster en brengt een ander een pistool mee.
Ze ontmoeten Gideon in Schotland, vlakbij zijn boot. Deze boot blijkt geen bemanning te hebben en al snel blijkt het ook niet zeewaardig te zijn. Al snel leiden ze scheepsbreuk. Als ze aanspoelen op een eiland vinden ze Gideon in coma, terwijl een stuk bot uit zijn been steekt. De leesclubleden besluiten daarop om zijn been te amputeren met een kettingzaag en het bloeden te stelpen door zijn been dicht te schroeien met een zippo. Vervolgens verbrand Gideon, maar overleeft ook dat avontuur. De leesclubleden besluiten daarom om hem af te koelen en in de onstuimige Schotse wateren vindt hij uiteindelijk zijn zeemansgraf.
Persoonlijke touch
Het hoofdverhaal omvat slechts 92 pagina's en daar was ik blij om. Waarschijnlijk, als ik telkens had gezien dat ik nog 300 pagina's moest, had ik het boek weer net zo snel in de kast gezet als jaren geleden. Dit maakt dat ik, ondanks het beperkt aantal pagina's, relatief lang over het boek heb gedaan. Karakters worden uitvergroot en de gebeurtenissen zijn zeer onrealistisch, waardoor vele lezers het boek komisch vinden. Ik heb echter een ander gevoel voor humor. Wel wil ik deze conclusie bij mezelf houden; in een van de reviews las ik dat het boek meest geschikt is voor vijftigplussers en ik behoor simpelweg niet tot die doelgroep.
De vertelwijze en de scope van het boek heb ik als interessant ervaren. Het verhaal omvat alleen het verhoor, geschreven vanuit enkel een ik-perspectief. Hoe de ik-persoon op die plaats komt en hoe het later verder gaat, blijft ter verbeelding van de lezer. Mooi om te zien hoe de schrijver hiermee heeft gespeeld en wat dit doet met mij als lezer. Niet alle vragen uit de opgezette spanningsbogen worden beantwoord in het boek, en juist dat maakt dat je achteraf een onbestemd gevoel overhoudt, of de vragen vanuit eigen verbeelding kan beantwoorden.
Tot slot waardeer ik de schrijfstijl van Dorrestein. De zinnen lijken soms gecomponeerd - ze zijn mooi om te lezen.
Kortom: bijzonder perspectief en mooie schrijfstijl, maar het verhaal kon mij niet blijven boeien. Mogelijk omdat ik niet tot de doelgroep behoor. Ik begrijp nu waarom het boek mij aansprak in de winkel, maar begrijp ook waarom ik het aanvankelijk zo snel dichtsloeg. Soms zijn dingen niet zwart-wit. Love it or hate it is niet van toepassing op dit boek. Love it - het vertelperspectief en de scope van het boek, aangevuld met de gecomponeerde zinnen. En Hate it omdat ik telkens weer het boek weg wilde leggen en het verhaal mij niet heeft kunnen boeien. Het is dus niet Love it or hate it maar Love it AND hate it.
Reactie schrijven